Από τους Mala Rao & Richard A. Powell
Μετάφραση: Μύρω Χριστοδούλου
Το κλίμα στον κόσμο αλλάζει σε κάθε περιοχή και σε ολόκληρο το κλιματικό σύστημα, επιβεβαίωσε η Διακυβερνητική Ομάδα Εργασίας για την Κλιματική Αλλαγή στην έκθεση της «Climate Change 2021: the Physical Science Basis» τον Αύγουστο του 2021. [1] Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες τον περιέγραψε ως «κόκκινο κωδικό για την ανθρωπότητα». Ο κώδωνας κινδύνου της έκθεσης ήταν «εκκωφαντικά δυνατός» αφού διευκρίνισε το αδιαμφισβήτητο ότι «οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την καύση ορυκτών καυσίμων και την αποψίλωση των δασών πνίγουν τον πλανήτη μας και θέτουν δισεκατομμύρια ανθρώπους σε άμεσο κίνδυνο και ότι πολλές από τις αλλαγές εξελίσσονται σε μη αναστρέψιμες.» [2]
Για τους οικολογικά ανήσυχους, περισσότερο ενοχλητικό από αυτή την αποκαλυπτική είδηση είναι το απαράμιλλο επίπεδο αδιαφορίας με το οποίο αντιμετωπίζεται η κλιματική κρίση από πολλούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται σε θέσεις επιρροής. Το οικο-άγχος μεγαλώνει και υποδεικνύει τον χρόνιο φόβο της περιβαλλοντικής καταστροφής που πιθανώς περιεγράφηκε για πρώτη φορά το 2017 από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία. [3] Αν και δεν θεωρείται ακόμη επίσημα ως διαγνώσιμη πάθηση, η αναγνώριση του οικο-άγχους και των πολύπλοκων ψυχολογικών του αντιδράσεων αυξάνεται, όπως και οι υπερβολικές επιπτώσεις του στα παιδιά, τους νέους και τις κοινότητες με τους λιγότερους πόρους για να ξεπεράσουν τις δυσμενείς συνέπειες της κλιματική κρίσης. [3]
Έχει σημασία το οικολογικό άγχος μπροστά στις πιο γνωστές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη σωματική υγεία, όπως είναι το άγχος που προκαλείται από τη ζέστη, το άσθμα, οι αλλεργίες, οι μεταδιδόμενες ασθένειες και οι συνέπειες στην υγεία από τις πλημμύρες και την ξηρασία; Η πραγματική επιβάρυνση και οι συνέπειες του δεν έχουν ακόμη εκτιμηθεί, αλλά είναι πιθανό να είναι σημαντικές και δυνητικά επιζήμιες για τα άτομα και την κοινωνία. Τα στοιχεία δείχνουν μια σαφή συσχέτιση μεταξύ των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των αυξημένων πιθανοτήτων κατάθλιψης, χαμηλής διάθεσης, ακραίας ψυχικής δυσφορίας, διαταραχής μετατραυματικού στρες, αυτοκτονίας και περαιτέρω επιδείνωσης σε άτομα με ιστορικό ψυχικής ασθένειας. [4] Μια μελέτη στις ΗΠΑ έδειξε υψηλά επίπεδα φόβου μεταξύ των ερωτηθέντων ηλικίας 27 έως 45 ετών για τα παιδιά τους που παλεύουν μέσα από μια κλιματική αποκάλυψη και τη συνεκτίμηση της κλιματικής αλλαγής στις αναπαραγωγικές τους επιλογές. [5,6] Ενώ το εύρος αυτού του άγχους είναι άγνωστο, είναι πιθανό να αυξηθεί παγκοσμίως.
Άγχος στους νέους
Μια έρευνα παιδοψυχιάτρων στην Αγγλία το 2020, διέκρινε έντονα ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους (57%) βλέπουν τα παιδιά και τους νέους αγχωμένους σε σχέση με την κλιματική κρίση και την κατάσταση του περιβάλλοντος. [7,8] Το κλιματικό άγχος δεν περιορίζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από τη «μεγαλύτερη και διεθνέστερη» έρευνα για το κλιματικό άγχος σε νέους ηλικίας 16 έως 25 ετών μέχρι σήμερα, η οποία έδειξε ότι τα ψυχολογικά (συναισθηματικά, γνωστικά, κοινωνικά και λειτουργικά) βάρη της κλιματικής αλλαγής «επηρεάζουν βαθιά τεράστια ποσοστά αυτών των νέων σε όλο τον κόσμο». [9]
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ερωτηθέντες από χώρες στον «παγκόσμιο νότο», που μπορεί να έχουν βιώσει ή να έχουν παρατηρήσει την κλιματική αλλαγή, εξέφρασαν μεγαλύτερη ανησυχία και μεγαλύτερο αντίκτυπο στον τρόπο που λειτουργούν αλλά, σημαντικός αριθμός από όλες τις χώρες ανέφερε ότι αισθάνονταν «πολύ ή εξαιρετικά ανήσυχοι και ότι τα συναισθήματα τους για την κλιματική αλλαγή επηρέασαν την καθημερινότητά τους».
Επιπλέον, είναι η πρώτη μελέτη που δίνει πληροφορίες για το πώς τα συναισθήματα των νέων συνδέονται με συναισθήματα προδοσίας και εγκατάλειψης από τις κυβερνήσεις και τους ενήλικες.
Οι κυβερνήσεις θεωρείται ότι αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν επαρκώς, αφήνοντας τους νέους «χωρίς μέλλον» και «την ανθρωπότητα καταδικασμένη».
Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην ψυχική υγεία έχουν έντονες συνέπειες. Οι ψυχολογικές αντιδράσεις όπως η αποφυγή συγκρούσεων, ο φόβος, η ανεπάρκεια και η παραίτηση, αποτελούν σοβαρά εμπόδια στη συλλογική δράση για τον μετριασμό της περαιτέρω υπερθέρμανσης του πλανήτη και για την οικοδόμηση στρατηγικών ανθεκτικότητας και προσαρμογής. Αψηφώντας τις επιπτώσεις του αυξανόμενου οικο-άγχους ενέχεται ο κίνδυνος επιδείνωσης της υγείας και των κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ εκείνων που είναι περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτοι σε αυτές τις ψυχολογικές επιβαρύνσεις. Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις — που είναι ακόμα αόρατες και μη καταγεγραμμένες— θα επιβαρύνουν σημαντικά το εθνικό κόστος αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.
Τι πρέπει να γίνει για να μετριαστεί η αύξηση του άγχους για το περιβάλλον; Η καλύτερη πιθανότητα για αύξηση της αισιοδοξίας και της ελπίδας στους οικολογικά ανήσυχους νέους και ηλικιωμένους είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση τους στις καλύτερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι πληροφορίες σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να συνδεθούν περαιτέρω με τη φύση, τη συμβολή τους, σε ατομικό επίπεδο, σε πράσινες επιλογές και πώς να ενώσουν τις δυνάμεις τους με κοινότητες και ομάδες ομοϊδεατών.
Το να περνάμε χρόνο στη φύση ως οικογένεια είναι μία από τις πολλές ενέργειες που προτείνονται για τη διαχείριση της οικολογικής δυσφορίας σε παιδιά και νέους από το Βασιλικό Κολλέγιο Ψυχιάτρων. [10] Το να βοηθάμε τα άτομα να αναπτύξουν τη συναισθηματική τους ανθεκτικότητα και αισιοδοξία είναι επίσης επωφελές.
Η κλιματική κρίση είναι μια υπαρξιακή απειλή και ο φόβος για το μέλλον δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως μέχρις ότου τεθεί σε εφαρμογή μια κοινή παγκόσμια στρατηγική για την αντιμετώπιση της βασικής αιτίας, την υπερθέρμανση του πλανήτη και για να δώσει σε όλους -ιδιαίτερα στους νέους και στις πιο ευάλωτες κοινότητες- την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Ο John Kenneth Galbraith, διακεκριμένος Αμερικανός οικονομολόγος, αναφέρει: «Όλοι οι μεγάλοι ηγέτες είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την προθυμία να αντιμετωπίσουν χωρίς περιστροφές το μεγάλο άγχος του λαού τους κατά τη διοίκησή τους. Αυτή είναι η ουσία της ηγεσίας». Πρέπει να ελπίζουμε ότι οι ηγέτες μας αναγνωρίζουν τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, την ανάγκη να δράσουμε τώρα και τη δέσμευση που απαιτείται για να δημιουργήσουμε ένα μονοπάτι προς ένα πιο ευτυχισμένο και υγιές μέλλον, χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω.
Βιβλιογραφία
- InterGovernmental Panel on Climate Change. 2021. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2021/08/IPCC_WGI-AR6-Press-Release_en.pdf.
- United Nations. UN secretary-general calls latest IPCC climate report ‘code red for Humanity’, stressing ‘irrefutable’ evidence of human influence. 2021. https://www.un.org/press/en/2021/sgsm20847.doc.htm
- Clayton S, Manning CM, Krygsman K, Speiser M. Mental health and our changing climate: impacts, implications, and guidance. American Psychological Association, and ecoAmerica, 2017. https://www.apa.org/news/press/releases/2017/03/mental-health-climate.pdf.
- Lawrence E, Thompson R, Fontana G, Jennings N. The impact of climate change on mental health and emotional wellbeing: current evidence and implications for policy and practice. Grantham Institute Imperial College London Briefing paper, 2021. 10.25561/88568
- Schneider-Mayerson M, Leong KL. Eco-reproductive concerns in the age of climate change. Clim Change 2020;163:1007-23. doi:10.1007/s10584-020-02923-y.
- Carrington D. Climate ‘apocalypse’ fears stopping people having children—study. Guardian 2020.https://www.theguardian.com/environment/2020/nov/27/climate-apocalypse-fears-stopping-people-having-children-study.
- Watts J, Campbell D. Half of child psychiatrists surveyed say patients have environment anxiety. Guardian 2020.https://www.theguardian.com/society/2020/nov/20/half-of-child-psychiatrists-surveyed-say-patients-have-environment-anxiety
- Royal College of Psychiatrists. The climate crisis is taking a toll on the mental health of children and young people. 2020. https://www.rcpsych.ac.uk/news-and-features/latest-news/detail/2020/11/20/the-climate-crisis-is-taking-a-toll-on-the-mental-health-of-children-and-young-people?searchTerms=child%20psychiatrists%20survey
- Marks E, Hickman C, Pihkala P, et al. Young people’s voices on climate anxiety, government betrayal and moral injury: a global phenomenon.https://ssrn.com/abstract=3918955 or 10.2139/ssrn.3918955
- Royal College of Psychiatrists. Eco-distress: For parents and carers. https://www.rcpsych.ac.uk/mental-health/parents-and-young-people/information-for-parents-and-carers/eco-distress-for-parents-and-carers
Πηγή: blogs.bmj.com
