Από την Ιωάννα Κυράτσου
educateourchildrenblog
Από μικροί μεγαλώνουμε με κάποιες αρχές για την υγεία και τη σωστή λειτουργία του σώματός μας όπως είναι η αρχή του φαγητού, του νερού, της γυμναστικής και της υγιεινής.
Τι συμβαίνει όμως όταν μέσα σε όλες αυτές τις αρχές προσθέσουμε μία ακόμα η οποία θεωρείται αξίωμα για την ισορροπημένη συναισθηματική λειτουργία;
Πώς θα νιώθαμε αν μας έλεγαν πως αυτή η αρχή δε συμβάλλει θετικά μόνο σε θέματα καρδιάς αλλά και στις εγκεφαλικές δομές κάθε ένζωου οργανισμού;
Ας μιλήσουμε λοιπόν για την αρχή της αγάπης και της αποδοχής και τον ρόλο τους στην εγκεφαλική ανάπτυξη.
Σε αυτό το άρθρο θα αναφέρω μόνο την εγκεφαλική δομή του ιππόκαμπου.
Τι είναι ο ιππόκαμπος και ποια είναι η λειτουργία του στην περιοχή του εγκεφάλου;
Ο ιππόκαμπος είναι μία μικρή κυλινδρική δομή του μεταιχμιακού συστήματος. Συγκεκριμένα βρίσκεται εσωτερικά στον κροταφικό λοβό. Είναι το μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στον σχηματισμό της μνήμης και στη χωρική μάθηση, καθώς και στον έλεγχο του άγχους και του συναισθήματος.
Η ραχιαία περιοχή (posterior) του ιππόκαμπου ελέγχει τις γνωστικές λειτουργίες όπως είναι η χωρική μνήμη και η μάθηση ενώ η κοιλιακή περιοχή (anterior) απευθύνεται κυρίως σε λειτουργίες που έχουν να κάνουν με το συναίσθημα και το άγχος (Hamid, 2014; Zhu et al., 2019).
Πόσο σημαντικό είναι το μέγεθος του ιππόκαμπου;
Σχετικές έρευνες έχουν καταδείξει ότι όσο πιο μεγάλος είναι ο ιππόκαμπος τόσο πιο δυνατή είναι η μνημονική ικανότητα.
Πώς λειτουργεί η δομή του ιππόκαμπου στα μωρά;
Όπως ανέφερα παραπάνω, ο ιππόκαμπος βοηθάει στη μνήμη. Εντούτοις, στο πρωταρχικό στάδιο ανάπτυξής τους τα μωρά μέσω αυτής της δομής θυμούνται να μεταφέρουν τα μηνύματά τους με τον δικό τους τρόπο σχετικά με τις πρώτες τους ανάγκες.
Ο εγκέφαλος των μωρών επεξεργάζεται και καταγράφει πληροφορίες από την ενδομήτρια ζωή.
Ποιος είναι ο ρόλος της γονεϊκής αγάπης και φροντίδας στον ιππόκαμπο;
Η αγάπη και η αποδοχή συναποτελούν ένα ενιαίο σύστημα. Ιδιαίτερα, η αγάπη των γονέων είναι σημαντικός παράγοντας, όχι μόνο στη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών αλλά και στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Μελέτες συμφωνούν πως ο ιππόκαμπος είναι αρκετά ανεπτυγμένος σε μωρά που έχουν απεριόριστη φροντίδα και αγάπη από τους ανθρώπους που τα φροντίζουν. Στην πραγματικότητα ο ιππόκαμπος είναι 10% μεγαλύτερος σε αυτά τα παιδιά σε σχέση με τα μωρά που δε λαμβάνουν επαρκή φροντίδα (Castro, 2012).
Ποιες είναι οι επιπτώσεις ενός μικρότερου ιππόκαμπου στην ψυχική και νοητική υγεία των μωρών ;
Όταν ένας γονέας είναι απόμακρος ή χαρακτηρίζεται από έλλειψη τρυφερότητας, εμποδίζει την ανάπτυξη του ιππόκαμπου.
Αυτό επηρεάζει αρνητικά τη χωρική μάθηση καθώς και τον έλεγχο του άγχους στην ενηλικίωση.
Έχει αποδειχθεί πως οι ενήλικες που έλαβαν επαρκή μητρική φροντίδα στη βρεφική ηλικία, παρουσιάζουν βελτίωση στη χωρική μάθηση λόγω αυξημένου μεγέθους του ιππόκαμπου (Μπεκιάρη, 2009).
Για πολλά χρόνια πιστεύαμε πως η αγάπη και η φροντίδα είναι δύο από τα πιο βασικά συστατικά της συναισθηματικής ανάπτυξης ενός παιδιού. Με βάση όμως τις πρόσφατες έρευνες που έχουν γίνει, αυτά τα δύο συστατικά είναι επίσης ο ακρογωνιαίος λίθος της εγκεφαλικής ανάπτυξης.
Βιβλιογραφία
Castro, J. (2012, January 30). How a Mother’s Love Changes a Child’s Brain. https://www.livescience.com/18196-maternal-support-child-brain.html.
Dixon, M. L., Thiruchselvam, R., Todd, R., and Christoff, K. (2017). Emotion and the prefrontal cortex: an integrative review. Psychol. Bull. 143, 1033–1081. doi: 10.1037/bul0000096
Faingold, C. L., & Blumenfeld, H. (2014). Neuronal networks in brain function, Cns disorders, and therapeutics. Elsevier/AP.
Μπεκιάρη, Ε. (2009). Η επίδραση των πρώιμων εμπειριών της ζωής στην ανάπτυξη των νοητικών λειτουργιών (Μεταπτυχιακή εργασία). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα.
Zhu, Y., Gao, H., Tong, L., Li, Z. L., Wang, L., Zhang, C., … Yan, B. (2019, June 28). Emotion Regulation of Hippocampus Using Real-Time fMRI Neurofeedback in Healthy Human. Frontiers. https://doi.org/10.3389/fnhum.2019.00242.
Πηγή: educateourchildrenblog
