Συνέντευξη στη Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού, MBPsS, (BA, MA, Dip.CounsPsy, MSc), Ψυχοθεραπεύτρια – Σύμβουλο – Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας
- Αγαπητή κυρία Θεοδοσίου, έχετε γράψει το βιβλίο «Παί-ζωντας με το παιδί μέσα μας», ένα εγχειρίδιο με δραστηριότητες κυρίως για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας με δομημένες προτάσεις σε μορφή φύλλων εργασίας. Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο και την αφορμή για να το γράψετε.
Στο τέταρτο μου αυτό βιβλίο μάζεψα τις δραστηριότητες και τις ασκήσεις που ξεπήδησαν μέσα από τις θεραπευτικές ώρες που πέρασα με τους θεραπευόμενούς μου, τους έβαλα μπόλικη αγάπη και μεράκι και με την άρτια συνεργασία που είχα με τον ψηφιακό εκδοτικό οίκο Upbilityδημιουργήθηκε αυτό το εγχειρίδιο. Το εγχειρίδιο αυτό απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές και περιλαμβάνει εικαστικές και άλλες δραστηριότητες για παιδιά και μεγάλους που νιώθουν σαν παιδιά. Το ψηφιακό εγχειρίδιο με τίτλο Παί-Ζωντας με το παιδί μέσα μας αποτελεί ένα εγχειρίδιο δραστηριοτήτων κυρίως για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας αλλά και τους εφήβους με δομημένες προτάσεις σε μορφή φύλλων εργασίας. Το εγχειρίδιο καλύπτει ένα ευρύ πλήθος δεξιοτήτων όπως: δραστηριότητες για να αντιμετωπιστούν συναισθηματικές δυσκολίες, για συγκέντρωση και προσοχή ΔΕΠ-Υ, θετικής παρακίνησης προς τη μάθηση, για τη συναισθηματική ανασφάλεια, για την αυτοπεποίθηση, εικαστικής θεραπείας, για ομάδες δημιουργικής παρακίνησης, για χαλάρωση, ψυχικής ενδυνάμωσης, συνεργασίας κ.α. Κάθε δραστηριότητα, εκτός των άλλων, περιλαμβάνει, ηλικιακή ομάδα, αναλυτικές οδηγίες, προτεινόμενο χρόνο υλοποίησης, ερωτήσεις και χρησιμότητα. Αποτελείται από 230 σελίδες με σύντομο θεωρητικό υπόβαθρο και πάνω από 190 διαφορετικές δραστηριότητες. Είναι στο συρτάρι το δεύτερο τεύχος!
- Ερευνητικά έχετε ασχοληθεί με πολλά θέματα στον κλάδο της εξελικτικής ψυχολογίας. Ένα απ’ τα θέματα είναι αυτό με τα παραμύθια και τη διαφορά μεταξύ καλού και κακού αγγίγματος. Πείτε μας λίγα πράγματα γι’ αυτό.
Από το 2005 ασχολήθηκα με το θεραπευτικό παραμύθι. Παρακολούθησα ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στην Θεσσαλονίκη με εκπαιδεύτρια μια Ολλανδέζα παιδοψυχολόγο και ακολούθως ασχολήθηκα με το θεραπευτικό παραμύθι σε παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ. Το 2014 μετά από μια ενδελεχή μελέτη που έκανα στο ψυχολογικό παραμύθι και συμπληρώνοντας δέκα χρόνια στο δύσκολο επάγγελμα του ψυχολόγου διαπίστωσα πως θα ήταν πολύ ωφέλιμο να υπήρχε ένα διαγνωστικό εργαλείο εντόπισης ψυχολογικών δυσκολιών με βάση το παραμύθι. Από αυτή την μελέτη και έρευνα προέκυψαν 5 παραμύθια: Η αγάπη που χωρούσε μόνο σε δυο σπίτια, η Μαριονέτα φόβος, Εσύ μπορείς να ξεχωρίζεις το καλό από το κακό άγγιγμα, Παππού με θυμάσαι;, Το κορίτσι που δεν ήθελε να βγει διάλειμμα. Είναι στο συρτάρι ένα έκτο παραμύθι για την γονεική αποξένωση. Συνεχίζω την μελέτη μου σε αυτό τον τομέα με απώτερο στόχο να κάνω σε αυτό το θέμα μια πανελλήνια έρευνα, αν βρεθεί να μοιραστεί μαζί μου τούτο τον ζήλο μια αξιόλογη ερευνητική ομάδα! Ευελπιστώ να βρεθεί!
- Πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Το παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί εκφράζεται, ενεργοποιείται, εξελίσσεται, κοινωνικοποιείται και αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τους άλλους. Αλλά το καλύτερο παιχνίδι για το παιδί είναι αυτό που επινοεί το ίδιο το παιδί. Το να ασχολείται ο γονιός με το παιδί του, το βοηθά να γίνεται εξυπνότερο και πιο δημιουργικό. Γιατί, η αγάπη είναι κληρονομικό δικαίωμα του παιδιού. Οι γονείς να παίζουν με τα παιδιά τους. Μπορούν να το καταφέρουν αν ξεκλειδώσουν το παιδί που κρύβουν μέσα τους! Για να μπορέσουν οι γονείς να επικοινωνήσουν με τα παιδιά τους χρειάζεται να είναι ευαίσθητοι, αξιόπιστοι και προβλέψιμοι
- Τι πιστεύετε για τον ποιοτικό χρόνο; Κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχει γιατί τα παιδιά θέλουν συνέχεια τους γονείς ενώ άλλοι λένε ότι αρκεί ο ποιοτικός χρόνος έστω κι αν είναι λίγος.
Τι σημαίνει ποιοτικός χρόνος; Ποιοτικός χρόνος σημαίνει αφιερώνομαι για δέκα λεπτά, μισή ώρα στο παιδί μου. Είμαι εκεί δίπλα του ενεργητικός ακροατής, το ακούω προσεκτικά, απαντώ στα αμέτρητα γιατί του, του διαβάζω ένα παραμύθι, συζητώ μαζί του ένα προβληματισμό του, βλέπω μια ταινία και μοιράζομαι μαζί του τις εντυπώσεις μου, παίζω μαζί του ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Νομίζω πως δεν είναι δύσκολο να το πετύχουμε. Χρειάζεται απλά να χαλαρώσουμε, να φερόμαστε αυθεντικά και να βουτήξουμε μέσα στη στιγμή αυτή ψυχή τε και σώματι. Αυτός ο άτιμος ο ποιοτικός χρόνος είναι το κλειδί για τον δεσμό παιδιού-γονέα.
- Η σχέση του πατέρα με το παιδί είναι ένα μεγάλο κοινωνικό ζήτημα δηλαδή βλέπουμε ακόμα και σήμερα να κρατούν γερά τα στερεότυπα και ο μπαμπάς να είναι σε δεύτερη μοίρα. Ποια η γνώμη σας;
Συνήθως ο πατέρας είναι αυτός ο οποίος εδραιώνει στην ψυχή του παιδιού το συναίσθημα της ασφάλειας. Θεωρείται ο προστάτης και ο υπερασπιστής της οικογένειας. Για πολύ καιρό οι θεωρητικοί της ψυχολογίας αγνόησαν το ρόλο του πατέρα στην οικογένεια και ειδικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια η έρευνα ανέδειξε τον ρόλο του πατέρα ως εξίσου σημαντικό με εκείνο της μητέρας!
- Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω γι’ αυτή την ενδιαφέρουσα συζήτηση και θα ‘θελα να κλείσουμε με μια δική σας συμβουλή προς τους γονείς. Κάτι που έχετε κι εσείς σαν αρχή όχι μόνο ως ειδικός αλλά και ως γονέας.
Ν’ αποφεύγουμε να είμαστε υπερπροστατευτικοί. Στόχος μας, ως γονείς, να είναι να κάνουμε τα παιδιά μας αυτενεργά ώστε να μην μας έχουν ανάγκη. Δεν πρέπει τα παιδιά να μας έχουν ανάγκη ούτε εμείς αυτά! Τα παιδιά μας θα βγουν έξω σε αυτή την ζούγκλα κοινωνία και θα πρέπει να τα καταφέρουν! Να τα καταφέρουν καλύτερα από εμάς, αυτός είναι ο στόχος! Και πώς θα το καταφέρουν; Θα τα καταφέρουν αν γίνουν καλύτεροι από εμάς! Ας τους δώσουμε τα εφόδια και τα φτερά για να πετάξουν! Σας ευχαριστώ πολύ, έχετε την αγάπη μου!
Λίγα λόγια για τη Δρ. Αριστονίκη Θεοδοσίου
Η Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου σπούδασε αυτό που αγαπούσε και ονειρευόταν: Ψυχολογία στο ΑΠΘ με υποτροφία από το ΙΚΥΚ. Έχει 4 μεταπτυχιακές ειδικεύσεις: στη Συμβουλευτική ψυχολογία, στη Σχολική-Εξελικτική ψυχολογία, στη Διοίκηση Εκπαιδευτικών μονάδων, στην Εικαστική Θεραπεία. Έχει εξειδικευτεί στη χορήγηση μαθησιακών και ψυχοδιαγνωστικών τεστ, στη Συστημική θεραπεία ζευγαριών, στην Γνωστική-Αναλυτική ψυχοθεραπεία κ.α Την ενδιαφέρουν ερευνητικά: Η προ-εφηβεία ως αναπτυξιακή περίοδος στα κορίτσια, η δόμηση των Προσωπικών ταυτοτήτων, η μάθηση, η ψυχολογία των επενδυτών. Είναι συγγραφέας 4 βιβλίων. Έχει διδάξει σε διάφορα κολλέγια και πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Έχει συνεργαστεί με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Στον ελεύθερο της χρόνο ψάχνει τι άλλο να μάθει… διαβάζοντας. Πιστεύει στην ανθρώπινη θέληση και στο Θεό. Είναι παντρεμένη και μητέρα 2 παιδιών.