Από τον Στέλιο Κυμπουρόπουλο, Ειδικευόμενο ψυχίατρο στη Β’ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική Αθηνών, Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ, Πρόεδρο Συλλόγου Νέων Ιατρών
Σύμφωνα με το «λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας», χαρισματικός είναι «αυτός που έχει πολλά χαρίσματα». Και λέγοντας χαρίσματα νοούνται όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την προσωπικότητα και τη φυσιογνωμία του ατόμου, που τον διαφοροποιούν προς μια θετική κατεύθυνση σε σχέση με τους συνανθρώπους του. Δηλαδή, για να αναγνωριστούν οι χαρισματικοί άνθρωποι πρέπει να γίνει μια άτυπη σύγκριση μεταξύ των ανθρώπων, με σκοπό να βρεθούν τα «χαρισματικά» χαρακτηριστικά. Όμως, με ποιο τρόπο και κάτω από ποιες συνθήκες γίνεται αυτή η σύγκριση;
Μέσα από την ιστορία της ελληνικής παράδοσης αναδύεται μια παροιμία η οποία περιγράφει το πλαίσιο της σύγκρισης: Στους τυφλούς, ο μονόφθαλμος βασιλεύει! Συνήθως, αυτή η φράση χρησιμοποιείται με αλληγορικό τρόπο, αλλά και η κυριολεκτική ερμηνεία της μπορεί να μας οδηγήσει σε κάποια συμπεράσματα. Ο μονόφθαλμος μεταξύ των τυφλών ξεχωρίζει, γιατί μπορεί να δει την εξωτερική ομορφιά ή ασχήμια κάποιου, να είναι αυτοεξυπηρετούμενος, να παίρνει καλύτερες αποφάσεις επειδή κατανοεί καλύτερα τον κόσμο. Έτσι αυτόματα, συγκριτικά με τους άλλους γίνεται ένας χαρισματικός άνθρωπος. Σε άλλη περίπτωση, έχοντας τον ίδιο μονόφθαλμο σε ένα περιβάλλον όπου οι υπόλοιποι άνθρωποι είχαν μια φυσιολογική όραση, η «χαρισματικότητα» του συγκεκριμένου ανθρώπου θα χανόταν. Και αυτό γιατί, δεν έχει μια «ξεχωριστή ικανότητα» (βλέπει όπως οι άλλοι) και μάλιστα οι δυνατότητές του είναι αντικειμενικά μειωμένες, αφού έχει αδυναμία να κάνει λεπτές κινήσεις, δυσκολεύεται στην αντίληψη του χώρου και γενικά δημιουργείται ενός βαθμού αναπηρία. Και τελικά η ερώτηση μένει: είναι χαρισματικός αυτός ο άνθρωπος;
Το απλό ΝΑΙ ή ΟΧΙ δεν είναι επαρκές για αυτήν την απάντηση. Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να έχει το χάρισμα της καλής επικοινωνίας, να μπορεί δηλαδή να ακούει ουσιαστικά το συνομιλητή του, να αφήνει χώρο και χρόνο να αναπτύξει κάποιος τις απόψεις του, να αντιπαρατίθεται με επιχειρήματα και όχι με την ένταση της φωνής. Μπορεί επίσης να είναι καλός εραστής, οπότε και πάλι θεωρείται χαρισματικός. Από την άλλη, μπορεί να βρίσκεται σε ένα χώρο όπου υπάρχουν άνδρες, χωρίς αυτήν την έστω μικρή αναπηρία, αρκετά πιο όμορφη, οπότε δυσκολότερα μια γυναίκα θα εξερευνήσει τη χαρισματικότητα αυτού του ανθρώπου. Κανείς δεν ξέρει!
Σε μια κοινωνία που ψάχνει χαρισματικούς ανθρώπους, σε μια κοινωνία που ως σύνολο θεωρεί το εσωτερικό της τέλειο, οι άνθρωποι με αναπηρία μπορούν να έχουν συμμετοχή και να ξεχωρίζουν γιατί είναι χαρισματικοί; Σε αυτήν την ερώτηση η απάντηση είναι μοναδική: ΝΑΙ! Πίσω από μάτια που δε βλέπουν, κάτω από χέρια που δεν κουνιούνται, μέσα από μια φωνή που δε βγαίνει μπορεί να βρίσκεται ένας άνθρωπος που η χαρισματικότητά του να είναι απαραίτητη για την εξέλιξη και την πρόοδο ολόκληρης της κοινωνίας είτε μικρή είναι αυτή η κοινωνία είτε μεγάλη. Μεταξύ των ανθρώπων με αναπηρία βρίσκονται τέτοια χαρίσματα, γιατί είναι άνθρωποι. Χώρος χρειάζεται για να φανεί αυτή η ουσιαστική διαφορετικότητα. Αυτό που βλέπουμε με τα μάτια είναι ένας μανδύας αυτού που βρίσκεται στο πνεύμα, στο μυαλό, στη θέληση για επιτυχία και για αλλαγές. Χρειάζεται να παραμερίζεται αυτό που έχει οριστεί αυθαίρετα ως αδύνατο και να δίδεται το δικαίωμα και η βοήθεια σε ανθρώπους που μπορούν και θέλουν να δείξουν κάτι ασυνήθιστο. Άραγε θα γεννηθεί ξανά ένας Ray Charles που με τη μελωδική του φωνή λάξευσε τη jazz μουσική τόσο γλυκά;
Ας κάνουμε λοιπόν την αλλαγή σήμερα, γιατί υπάρχουν πολλοί θησαυροί σε σημεία που φοβόμαστε να ψάξουμε!
Διαβάστε επίσης:
