Η μέθοδος EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing -Οφθαλμοκινητική Απευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία) αναπτύχθηκε το 1987 από την Dr. Francine Shapiro, Ψυχολόγο Senior Research Fellow στο Mental Research Institute στο Palo Alto, στις ΗΠΑ.
Είναι μια ψυχολογική μέθοδος για τη θεραπεία βιωματικών διαταραχών και συναισθηματικών δυσχερειών που οφείλονται σε επώδυνες εμπειρίες, που προκαλούνται από τραυματικά συμβάντα όπως η εξάντληση μάχης των στρατιωτών, επιθέσεις και φυσικές καταστροφές έως δύσκολα γεγονότα της παιδικής ηλικίας, ασθένειες, ατυχήματα κ.α.
Η EMDR είναι μια σύνθετη μέθοδος Ψυχολογικής Θεραπείας που συνδυάζει στοιχεία από εδραιωμένες κλινικές θεωρητικές κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοδυναμικής, της γνωσιακής, της συμπεριφορικής και της προσωποκεντρικής (Shapiro, 2001).
Η EMDR αποτελείται από μια προσέγγιση οκτώ φάσεων που βασίζεται σε ένα μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών που θεωρεί ότι η παθολογία οφείλεται σε αντιληπτικές πληροφορίες που έχουν αποθηκευτεί δυσπροσαρμοστικά.
Η θεραπεία EMDR εστιάζει στα αντιληπτικά στοιχεία της μνήμης (συγκινησιακό, γνωσιακό και σωματικό) ώστε να επισπεύσει την πρόσβαση και την επανεπεξεργασία των γεγονότων που προκαλούν δυσφορία και να διευκολύνει μια συνοδευτική διαδικασία μάθησης.
Ειδικότερα, η EMDR έχει σκοπό
(α) Την διευκόλυνση της επίλυσης αναμνήσεων από προηγούμενες εμπειρίες (πχ. εξαγωγή ενδοσκόπησης, γνωσιακή αναδιοργάνωση, προσαρμοστικές συγκινήσεις και σωματικές αντιδράσεις),
(β) Την απευαισθητοποίηση ερεθισμάτων που ενεργοποιούν-πυροδοτούν δυσφορία στο παρόν ως αποτέλεσμα εξαρτημένης μάθησης δεύτερης τάξης (second-order conditioning) και
(γ) Την ενσωμάτωση προσαρμοστικών στάσεων, δεξιοτήτων και επιθυμητών συμπεριφορών για βελτιωμένη λειτουργία στο μέλλον.
Η μέθοδος EMDR είναι μια συνθετική μέθοδος Ψυχολογικής Θεραπείας, που έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία μεγάλου φάσματος προβλημάτων που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με το Τραύμα την Διαταραχή Μετατραυματικού Στρές (PTSD) και με το άγχος.
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μέθοδος EMDR μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη γρήγορη επεξεργασία τραυματικών αναμνήσεων, επιφέροντας έτσι σταθερές γνωσιακές και συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές καθώς και σημαντική μείωση άλλου είδους συμπτωμάτων.
Εφαρμόζεται παγκοσμίως σε θύματα φυσικών καταστροφών (τυφώνες, πλημμύρες, σεισμούς, τσουνάμι κ.α) καθώς και στους επαγγελματίες οι οποίοι συνδράμουν στη διαχείριση κρίσεων (πυροσβέστες, αστυνόμοι, γιατροί, νοσοκόμοι, εκπαιδευτικοί, εθελοντές κ.α) για θέματα επαγγελματικής εξουθένωσης, καθώς και σε θύματα πολέμων, τρομοκρατικών επιθέσεων, βασανιστηρίων κ.α.
Επίσης η μέθοδος EMDR είναι επιτυχής στην αντιμετώπιση άλλων συμπτωμάτων όπως άγχος απόδοσης, θέματα αυτοεκτίμησης φοβίες και άλλες διαταραχές άγχους σχετιζόμενες με τραυματικές εμπειρίες.
Επίσης είναι επιτυχής και σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης, τροχαίων ατυχημάτων, βίας και για οποιοδήποτε τραύμα σχετίζεται με τις διαταραχές άγχους.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η EMDR είναι μια από τις πιο εκτενώς διερευνημένες Ψυχοθεραπευτικές μεθόδους της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Από το 1989, έχουν γίνει περίπου 20 ελεγχόμενες μελέτες (μεταξύ αυτών, Carlson et al, 1998, Edmond et al, 1999, Ironson et al, 2002, Lee et al, 2002, Marcus et al, 1997, 2004, Power et al, 2002, Rothbaum 1997, Scheck et al, 1998, Taylor et al, 2003, Wilson et al, 1995, 1997).
Αποτελέσματα από μετα-αναλύσεις αναφέρουν ότι η EMDR υπερέχει σε σχέση τη μη-θεραπεία και σε σχέση με μη εξειδικευμένες θεραπείες και έχει ανάλογα αποτελέσματα με την έκθεση και με άλλες γνωσιακές – συμπεριφορικές προσεγγίσεις (Davidson & Parker, 2001, Maxfield & Hyer, 2002, Bradley et al, 2005).
Εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι η EMDR είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους θεραπείας της διαταραχής μετατραυματικού στρες και ότι είναι πιο αποτελεσματική από άλλες θεραπείες τραύματος (Van Etten & Taylor, 1998; Power et al, 2002,Jaberghaderi et al, 2004, Rothbaum & Marsteller, 2005).
Μελέτες αποδεικνύουν ότι η EMDR μπορεί να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία διαφόρων ψυχικών διαταραχών, μεταξύ αυτών:
– Ειδικών φοβιών (De Jongh et al, 1999 & 2002),
-Άγχος απόδοσης (Maxfield & Melnyk, 2000),
– Διαταραχή πανικού (Goldstein & Feske, 1994),
– Διαταραχή δυσμορφίας σώματος (Brown, McGoldrick, & Buchanan, 1997),
– Συμπτώματα τραύματος στα παιδιά (Chemtob et al, 2002),
– Περιπλεγμένο (complicated) πένθος (Sprang, 2001), και
– Χρόνιου πόνου (Grant & Threlfo, 2002).
Η EMDR είναι τώρα αποδεκτή από πολλούς οργανισμούς και υπηρεσίες για τη θεραπεία του τραύματος. Το έγγραφο “Practice Guideline for the Treatment of Patients with Acute Stress Disorder and Posttraumatic Stress Disorder” της American Psychiatric Association (2004) δίνει στην EMDR ίση αναγνώριση με τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία ως αποτελεσματική θεραπεία για τη βελτίωση συμπτωμάτων της οξείας και χρόνιας διαταραχής μετατραυματικού στρες.
Το Department of Veterans Affairs και το Department of Defense στις ΗΠΑ τοποθετούν την EMDR στην υψηλότερη κατηγορία προτεινόμενων θεραπειών της διαταραχής μετατραυματικού στρες (Clinical Practice Guidelines, 2004). Επιπλέον, η International Society for Traumatic Stress Studies (ISTSS) θεωρεί την EMDR αποτελεσματική θεραπεία για το μετατραυματικό στρες (Chemtob et al, 2000).
Ομάδα εργασίας της American Psychological Association (Clinical Division) διαπίστωσε ότι η EMDR είναι μία από τις τρεις μόνο μεθόδους που υποστηρίζονται εμπειρικά για τη θεραπεία των ατόμων με διαταραχή μετατραυματικού στρες (1998).
Η EMDR θεωρείται αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας τραύματος από πολλούς διεθνείς οργανισμούς Υγείας και κρατικούς φορείς, όπως το Υπουργείο Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας (2001) το Εθνικό Συμβούλιο Ψυχικής Υγείας του Ισραήλ (2002), οι οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας της Ολλανδίας (2003), το Γαλλικό Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας (2004), Το Βρετανικό Ινστιτούτο Κλινικών Διακρίσεων (2005) και η Επιτροπή Ιατρικού Προγραμματισμού και η πόλη της Στοκχόλμης στη Σουηδία(2003).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• American Psychiatric Association (2004). Practice Guideline for the Treatment of Patients with Acute Stress Disorder and Posttraumatic Stress Disorder. Arlington, VA: American Psychiatric Association Practice Guidelines
• Andrade, J., Kavanagh, D. & Baddeley, A. (1997). Eye-movements and visual imagery: A working memory approach to the treatment of post-traumatic stress disorders. British Journal of Clinical Psychology, 36, 209-223.
• Bleich, A., Kotler, M., Kutz, I., & Shalev, A. (2002) A position paper of the (Israeli) National Council for Mental Health: Guidelines for the assessment and professional intervention with terror victims in the hospital and in the community.Jerusalem, Israel.
• Bradley, R., Greene, J., Russ, E., Dutra, L., & Westen, D. (2005). A multidimensional meta-analysis of psychotherapy for PTSD. American Journal of Psychiatry, 162, 214-227.
• Brown, K.W., McGoldrick, T., & Buchanan, R. (1997). Body dysmorphic disorder: Seven cases treated with eye movement desensitization and reprocessing. Behavioral and Cognitive Psychotherapy, 25, 203-207.
• Carlson, J.G., Chemtob, C.M., Rusnak, K., Hedlund, N.L. & Muraoka, M.Y. (1998). Eye movement desensitization and reprocessing for combat-related posttraumatic stress disorder. Journal of Traumatic Stress, 11, 3-24.
• Chambless, D.L, Baker, M., Baucom, D., Beutler, L., Calhoun, K., Crits-Christoph, P., Daiuto, A., DeRubeis, R., Detweiler, J., Haaga, D., Bennett Johnson, S., McCurry, S., Mueser, K., Pope, K., Sanderson, W., Shoham, V., Stickle, T., Williams, D. & Woody, S. (1998). Update on empirically validated therapies, II. The Clinical Psychologist, 51, 3-16
• Chemtob, C.M., Nakashima, J. & Carlson, J.G. (2002). Brief treatment for elementary school children with disasterrelated posttraumatic stress disorder: A field study. Journal of Clinical Psychology, 58, 99-112.
• Chemtob, C.M., Tolin, D.F., van der Kolk, B.A., & Pitman, R.K. (2000). Eye movement desensitization and reprocessing. In: E.A. Foa, T.M. Keane & M.J. Friedman [Eds.], Effective treatments for PTSD: Practice Guidelines from the International Society for Traumatic Stress Studies (pp.139-155 & 333-335). New York: Guilford Press.
• Davidson, P.R. & Parker, K.C.H. (2001). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): A meta-analysis. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 69, 305-316.
• De Jongh, A., Ten Broeke, E. & Renssen, M. R. (1999) Treatment of specific phobias with Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR): Protocol, empirical status and conceptual issues. Journal of Anxiety Disorders, 13, 69-85.
• De Jongh, A., Van den Oord, H.J.M. & Ten Broeke, E. (2002). Efficacy of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) in the treatment of specific phobias: Four single-case studies on dental phobia. Journal of Clinical Psychology, 58, 1489-1503.
• Department of Veterans Affairs & Department of Defense (2004) VA/DoD Clinical Practice Guideline for the Management of Post-Traumatic Stress. Washington, DC.
• Dutch National Steering Committee Guidelines Mental Health Care (2003). Multidisciplinary Guideline Anxiety Disorders. Quality Institute Heath Care CBO/Trimbos Institute. Utrecht, Netherlands.
• Edmond, T., Rubin, A. & Wambach, K.G. (1999). The effectiveness of EMDR with adult female survivors of childhood sexual abuse. Social Work Research, 23, 103-116.
• Edmond, T., Sloan, L., & McCarty, D. (2004). Sexual abuse survivors’ perceptions of the effectiveness of EMDR and eclectic therapy: A mixed-methods study. Research on Social Work Practice, 14, 259-272.
• Foa, E.B., Keane, T.M., & Friedman, M.J. (2000). Effective treatments for PTSD: Practice Guidelines of the International Society for Traumatic Stress Studies New York: Guilford Press.
• Goldstein, A., & Feske, U. (1994). Eye movement desensitization and reprocessing for panic disorder: A case series. Journal of Anxiety Disorder, 8, 351-362.
• Grant, M. & Threlfo, C. (2002). EMDR in the treatment of chronic pain. Journal of Clinical Psychology, 58, 1505-1520.
• INSERM (2004). Psychotherapy: An evaluation of three approaches. French National Institute of Health and Medical Research, Paris, France.
• Ironson, G., Freund, B., Strauss, J.L. & Williams, J. (2002). Comparison of two treatments for traumatic stress: A community-based study of EMDR and prolonged exposure. Journal of Clinical Psychology, 58, 113-128.
• Jaberghaderi, N., Greenwald, R., Rubin, A., Dolatabadim S., & Zand, S.O. (2004). A comparison of CBT and EMDR for sexually abused Iranian girls. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11, 358-368.
• Lee, C., Gavriel, H., Drummond, P, Richards, J. & Greenwald, R. (2002). Treatment of PTSD: Stress inoculation training with prolonged exposure compared to EMDR. Clinical Psychology, 58, 1071-1089.
• MacCulloch, M.J. & Feldman, P. (1996). Eye movement desensitization treatment utilizes the positive visceral element of the investigatory reflex to inhibit the memories of post-traumatic stress disorder: British Journal of Psychiatry. 169, 571-579.
• Marcus, S.V., Marquis, P. & Sakai (1997). Controlled study of treatment of PTSD using EMDR in an HMO setting. Psychotherapy, 34, 307-315.
• Marcus, S., Marquis, P. & Sakai, C. (2004). Three- and 6-month follow-up of EMDR treatment of PTSD in an HMO setting. International Journal of Stress Management, 11, 195-208.
• Maxfield, L. & Hyer, L. (2002). The relationship between efficacy and methodology in studies investigating EMDR treatment of PTSD. Journal of Clinical Psychology, 58, 23-41.
• Maxfield, L. & Melnyk, W.T. (2000). Single session treatment of test anxiety with eye movement desensitization and reprocessing (EMDR). International Journal of Stress Management, 7, 87-101.
• National Institute for Clinical Excellence (2005). Post traumatic stress disorder (PTSD): The management of adults and children in primary and secondary care. London: NICE Guidelines.
• Power, K., McGoldrick, T., Brown, K., Buchanan R., Sharp D., Swanson, V. & Karatzias, A. (2002). A Controlled Comparison of Eye Movement Desensitization and Reprocessing versus Exposure plus Cognitive Restructuring versus Waiting List in the Treatment of Post-traumatic Stress Disorder. Clinical Psychology and Psychotherapy, 9, 299-318.
• Rogers, S., Silver, S.M. (2002). Is EMDR exposure therapy? A review of trauma protocols. Journal of Clinical Psychology 58, 43-59.
• Rothbaum, B.O. (1997). A controlled study of eye movement desensitization and reprocessing for posttraumatic stress disordered sexual assault victims. Bulletin of the Menninger Clinic, 61, 317-334.
• Rothbaum, B.O., Astin, M.C., & Marsteller, F. (2005). Prolonged exposure versus eye movement desensitization (EMDR) for PTSD rape victims. Journal of Traumatic Stress, 18, 607-616.
• Scheck, M.M., Schaeffer, J.A. & Gillette, C.S. (1998). Brief psychological intervention with traumatized young women: The efficacy of eye movement desensitization and reprocessing. Journal of Traumatic Stress, 11, 25-44.
• Shapiro, F. (1989). Efficacy of the eye movement desensitization procedure in the treatment of traumatic memories. Journal of Traumatic Stress, 2, 199-223.
• Shapiro, F. (2001). Eye movement desensitization and reprocessing: Basic principles, protocols and procedures (2nd ed.). New York: Guilford Press.
• Sjφblom, P.O., Andrιewitch, S. Bejerot, S., Mφrtberg, E., Brinck, U., Ruck, C., & Kφrlin, D. (2003). Regional treatment recommendation for anxiety disorders. Stockholm: Medical Program Committee/Stockholm City Council, Sweden.
• Soberman, G. B., Greenwald, R., & Rule, D. L. (2002). A controlled study of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) for boys with conduct problems. Journal of Aggression, Maltreatment, and Trauma, 6, 217-236.
• Sprang, G. (2001). The use of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) in the treatment of traumatic stress and complicated mourning: Psychological and behavioral outcomes. Research and Social Work Practice, 11, 300-320.
• Stickgold, R. (2002). EMDR: A putative neurobiological mechanism of action. Journal of Clinical Psychology, 58, 61-75.
• Taylor, S., Thordarson, D. S., Maxfield, L., Fedoroff, I. C., Lovell, K., & Ogrodniczuk, J. (2003). Comparative efficacy, speed, and adverse effects of three PTSD treatments: Exposure therapy, EMDR, and relaxation training. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 330-338.
• United Kingdom Department of Health. (2001). Treatment choice in psychological therapies and counseling evidence based clinical practice guideline. London, England.
• Van den Hout, M., Muris, P., Salemink, E. & Kindt, M. (2001). Autobiographical memories become less vivid and emotional after eye movements. British Journal of Clinical Psychology, 40, 121-130.
• Van Etten M.L. & Taylor, S. (1998). Comparative efficacy of treatments for posttraumatic stress disorder: A metaanalysis. Clinical Psychology and Psychotherapy, 5, 126-144.
• Vaughan, K., Armstrong, M.F., Gold, R., O’Connor, N., Jenneke, W., & Tarrier, N. (1994). A trial of eye movement desensitization compared to image habituation training and applied muscle relaxation in post-traumatic stress disorder. Journal of Behavior Therapy & Experimental Psychiatry, 25, 283-291.
• Wilson, S.A., Becker, R.H. & Tinker, R.H. (1995). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) treatment for psychologically traumatized individuals. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 63, 928-937.
• Wilson, S.A., Becker, L.A. & Tinker, R.H. (1997). Fifteen-month follow-up of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) treatment for PTSD and psychological trauma. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 1047-1056.
Διαβάστε επίσης:
Σεμινάριο κλινικής κατάρτισης EMDR
