Από τη Μένη Κουτσοσίμου, Μεταδιδάκτορα Ιατρικής σε θέματα Αξιολόγησης Ποιότητας Παρεχόμενων Υπηρεσιών στο χώρο της Υγείας
– Dorothy: «Νόμιζα ότι ο μάγος του Οζ ήταν ένα σπουδαίο μυαλό…»
– Μάγος (μειλίχια): «Όχι, είναι όλα λάθος. Απλά τα κάνω να φαίνονται πιστευτά.»
– Dorothy: «Να ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ πιστευτά! Δεν είσαι ένας μεγάλος μάγος;»
– Μάγος: «Σιγά, καλή μου. Μη μιλάς τόσο δυνατά γιατί θα σε ακούσουν και αυτό ισοδυναμεί με την καταστροφή μου. Υποτίθεται ότι είμαι ένας μεγάλος μάγος.»
Αν ρωτήσετε σχεδόν οποιονδήποτε “τι είναι ο Μάγος του Οζ”, η πιθανότερη απάντηση που θα λάβετε είναι: “Μια παλιά παιδική ταινία, ένα μιούζικαλ με ένα κοριτσάκι, το οποίο ένας κυκλώνας φέρνει στη μυθική χώρα του Οζ”… και θα ήταν η σωστή απάντηση.
Κι όλα ξεκινούν, όταν ένας κυκλώνας στο Κάνσας το 1899 παρασέρνει ένα μικρό σπιτάκι σε μια φάρμα, που μέσα του υπάρχει ένα κοριτσάκι περίπου 6 χρόνων, μαζί με ένα σκυλάκι. Ο κυκλώνας – που εικάζεται πως δεν ήταν κυκλώνας αλλά διαστατική πύλη προς τη διάσταση του Οζ – κάνει το σπίτι να πέσει πάνω στην Κακιά Μάγισσα της Ανατολής, η οποία εν τέλει σκοτώνεται. Και έτσι με τον κυκλώνα, ξεκινά η σύγχρονη ιστορία του Οζ, με την άφιξη της Ντόροθυ και του Τότο στη μυθική αυτή χώρα.
Στο βιβλίο εξιστορείται το πώς έφτασε η Ντόροθυ στο Οζ:
‘Τoto, I have a feeling we are not in Kansas anymore’,
το πώς απέκτησε τα Ασημένια Γοβάκια, το φιλί προστασίας που της έδωσε η Locasta/Tattypoo, η Μάγισσα του Βορρά, το ταξίδι της μέσω του Δρόμου από Κίτρινα Τούβλα, μέχρι τη Σμαραγδένια Πόλη, η συνάντησή της με το Σκιάχτρο, τον Τενεκεδένιο Ξυλοκόπο, το Δειλό Λιοντάρι και πολλούς άλλους χαρακτήρες και φυλές που αφαιρέθηκαν από τη γνωστή ταινία. Και μετά η περιπέτεια μέχρι να βρουν και να σκοτώσουν τη μάγισσα της Δύσης, όπως τους ζήτησε ο Μάγος για να τους δώσει αυτά που επιθυμούν, η αποκάλυψη της ψεύτικης ταυτότητάς του, η συνάντηση με την πάνσοφη και μυστηριώδη, αθάνατη Γκλίντα και τελικά η επιστροφή της Ντόροθυ στο Κάνσας…
Μόλις πριν από ένα χρόνο, ξεκίνησα να ψάχνω όλες τις διασκευές του, οτιδήποτε πιο παλιό υπήρχε στα βιβλιοπωλεία για το συγκεκριμένο παραμύθι. Κι άρχισα να ανακαλύπτω τα παρακάτω πως ήταν πιο καινούριο από ποτέ.
O “Θαυμάσιος Μάγος του Οζ” αποτελεί το 1ο βιβλίο μιας σειράς που αρχικά γράφτηκε από τον Lyman Frank Baum, το 1900. Θεατρικός συγγραφέας, θεοσοφιστής, πτηνοτρόφος, δημοσιογράφος και διακοσμητής βιτρινών έγραψε λοιπόν το “Μάγο του Οζ” βασισμένος στις ιστορίες που έλεγε στους μικρούς του γιους. Με άλλα δύο παιδικά βιβλία στο ενεργητικό του, λέγεται πως την ιδέα να γράψει αυτές τις ιστορίες σε βιβλίο, του την έδωσε η πεθερά του, Μatilda Gage, γνωστή σουφραζέτα και φεμινίστρια της εποχής.
Από πού προέρχεται το όνομα του “Οζ”; Λέγεται πως συνδέεται με τα γράμματα των δύο συρταριών του συγγραφέα για τα αρχεία του. Μία άλλη ερμηνεία, του Kevin Maguire, συγγραφέας τριών νέων και “αιρετικότατων” βιβλίων Οζ “για μεγάλους”, υποστηρίζει πως η λέξη Οζ προέρχεται από το “Oasis”, κάτι που επιβεβαιώνεται από το ίδιο το βιβλίο, καθώς η χώρα του Οζ πράγματι είναι σαν μια τεράστια όαση που περιβάλλεται από ερήμους!
Ο Frank Baum δεν πίστευε στην επιτυχία του, καθώς ήταν ένα παραμύθι που δεν ταίριαζε σε κανένα άλλο της εποχής του. Κι όμως κέρδισε μία μεγάλη περιουσία από αυτό. Προς έκπληξή μου διαπίστωσα πως μόλις πρόσφατα, βγήκε ακόμη μία νέα έκδοση, καθώς υπάρχουν ήδη επτά στο χώρο του βιβλίου. Συμπληρώνοντας έναν αιώνα από τη συγγραφή του, αποτελεί ακόμη και σήμερα το 1ο βιβλίο στις παιδικές καρδιές! Πριν τον Τόλκιν, πριν τον C.S. Lewis, πριν τις τριλογίες, επταλογίες, δεκαλογίες της μοντέρνας λογοτεχνίας του φανταστικού, υπήρχε ο Frank Baum και ο Μάγος του Οζ, με την αρχική δεκατετραλογία και τα παρεμφερή βιβλία του.
Παρά τις αναλύσεις που έχουν γίνει, δεν έχουν καταλήξει σε μία ερμηνεία για τους λόγους που το καθιστά αναντικατάστατο. Σε αντίθεση με την ταινία του 1939 με τη Judy Garland που παιδικοποίησε το Οζ, τα αντίστοιχα βιβλία αν και απευθύνονται σε παιδιά κυρίως, έχουν τόσα στοιχεία που συνδυάζουν σε επίπεδο επιστημονικής φαντασίας, τόσους παράδοξους χαρακτήρες, ιδέες, εικόνες και τοποθεσίες που ακόμα και σήμερα δύσκολα μπορεί κανείς να τα πει “απλώς παιδικά” ή να καθορίσει σε τι είδος λογοτεχνίας ανήκουν, ενώ ταυτόχρονα είναι εξίσου απολαυστικά και από τους μεγάλους.
Δεν είναι να απορεί κανείς λοιπόν που γνωστές προσωπικότητες όπως συγγραφείς και επιστήμονες έχουν δηλώσει “φανς” της σειράς ή πως κάποιοι από αυτούς έχουν δηλώσει πως η συγγραφική τους καριέρα οφείλει κάτι στα βιβλία που διάβασαν μικροί.
Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η έρευνα για τη λατρεία του Οζ, και ταυτόχρονα μελετώνται η ιστορική και η λογοτεχνική του διάσταση, σε συνδυασμό με τα κοινωνικά δεδομένα, γούστα κλπ, της εποχής που γράφτηκαν σε επίπεδο αναλύσεων.
Αντί επιλόγου, πόσο καινούριοι κι αισιόδοξοι ακούγονται οι στίχοι του τραγουδιού του:
…
If happy little bluebirds fly
Beyond the rainbow
Why, oh why can’t I?
Βιβλιογραφία:
Ο Μάγος του Οζ
Εκδόσεις Άγκυρα, 1996
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2006
Εκδόσεις Πατάκη 2010
Εκδόσεις Μεταίχμιο 2012
Παραπομπή στην ταινία
http://www.dailymotion.com/video/xmj7l6_there-s-no-place-like-home-from-the-wizard-of-oz-1939_shortfilms?ralg=meta2-only#from=playrelon-11
