Από τη Μένη Κουτσοσίμου, Μεταδιδάκτωρα Ιατρικής σε θέματα Αξιολόγησης Ποιότητας Παρεχόμενων Υπηρεσιών στο χώρο της Υγείας
‘Οι άνθρωποι που δεν έβλεπαν όνειρα’, ένα παραμύθι για μεγάλους. Ο τίτλος του με οδήγησε κάποτε να το αγοράσω… ένας τίτλος όμως, που σήμερα ακούγεται τόσο δυνατά, γύρω και μέσα μας πια.
Η συγγραφέας, Μαρία Αγγελίδου αναρωτιέται στο έργο της: ‘Είναι αλήθεια ότι οι θεοί βλέπουν αλλιώτικα όνειρα από τους ανθρώπους; Ή μήπως στα όνειρα μέσα είναι που συναντιούνται κι αγαπιούνται θνητοί και αθάνατοι;’ Και είναι το κείμενο που διαβάζει πια τη σκέψη μου: ‘Σε τι διαφέρουν… τα παραμύθια από την αλήθεια; Πού την ήξερε ο Πλάτωνας την Ατλαντίδα; Κι εμείς; Εμείς πως θα το μάθουμε; Τι όνειρα πρέπει να δούμε για να τη βρούμε;’… την Ατλαντίδα που χάθηκε για πάντα στην άγονη θλίψη του σήμερα…
Τον τελευταίο καιρό, κοιτάζοντας γύρω μου τα πρόσωπα των ανθρώπων, όπου κι αν βρεθώ, αναρωτιέμαι διαρκώς… θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι διαφορετικά; Μία παρακμή που ακμάζει μέσα μας όλο και περισσότερο, όλο και πιο φωναχτά. Η συμμαχία που έχουμε χτίσει με τη δυστυχία, σφραγίζει τις αισθήσεις μας. Μία ρουφήχτρα κοινωνικών μηνυμάτων δεν επιτρέπει στην ελπίδα να πάρει σχήμα, καμία μορφή… Η απέραντη αναμονή στο βάθος των εξελίξεων ακυρώνει την όποια προοπτική. Άνθρωποι πεσμένοι ψυχικά, μέσα σε αδιέξοδα όλων των φύσεων, χαμοσέρνουν τον ετοιμόρροπο ψυχισμό τους, αιχμάλωτοι της ‘ακαταστασίας’… ‘Κάποιο νόημα υπήρχε στην άστατη ζωή μου, υπήρχε μέσα μου κάτι που δεχόταν τούτα τα καλέσματα από κόσμους μακρινούς κι ανώτερους κι ανταποκρινόταν σε αυτά…’ (Απόσπασμα του Έρμαν Έσσε, ”Ο Λύκος της Στέπας”).
Και κανείς δεν καταφέρνει να πείσει τον άλλο πως ονειρεύεται… δεν μπορεί πια να το κάνει, δεν έχει τη δύναμη. Η ίδια η ετυμολογία της λέξης προδίδει το συμβολικό της χαρακτήρα: Όνειρο = ον + είρειν, που σημαίνει τον λόγο για το ον, μία λέξη που εικάζεται σε κείμενο του Αρτεμίδωρου ότι γράφεται ορεινό, και σημαίνει παρακινώ σε δράση, διεγείρω, προκαλώ έκπληξη ή τρόμο… που σύμφωνα με τον ίδιο πάντα, θα εκπληρωθούν οι ελπίδες ή οι φόβοι που περιγράφει κάποιος στο Όνειρό του, ανάλογα με την ψυχική του διάθεση στη δεδομένη στιγμή – πόσο δένουν όλα τελικά στο άθροισμά τους…
Ακούω ανθρώπους να μιλούν μεταξύ τους… ‘δεν κάνουν όνειρα οι νέοι… δεν σκέφτονται να κάνουν οικογένεια σήμερα… πόσα παιδιά έχουν χάσει τη δουλειά τους… οικογένεια με παιδιά και οι γονείς τους δεν δουλεύουν πια’… Κουρασμένες ψυχές σ’ έναν κόσμο μεταλλικό. Κι όταν ο νόμος της εκλογίκευσης εισβάλει τόσο βίαια στη Ζωή, ακόμη και τα όνειρα μεταλλάσσονται σε κρύσταλλα που σπάνε. Μια προδοσία που ευνουχίζει ό,τι επιβιώνει… και η φθορά πια θεωρείται δεδομένη.
Όταν ήμουν παιδί, μου άρεσε να παίζω φυσώντας μέσα από το δαχτυλίδι, ξέρετε εκείνο με τη σαπουνάδα, σχηματίζοντας φούσκες, που χόρευαν στον άνεμο και ξάφνιαζαν τους ανέμελους περαστικούς… Σαν άλλοτε λοιπόν, στη μνήμη του χθες: ‘υψώθηκε απαλά σαν φυσαλίδα καμωμένη από σαπουνόνερο, ο κόσμος όλος καθρεφτίστηκε σαν μινιατούρα στην γυαλιστερή επιφάνειά της κι ύστερα έσκασε αθόρυβα. Ήταν άραγε δυνατόν να είμαι εντελώς χαμένος, όταν αυτή η ουράνια μικρή μελωδία είχε ριζώσει μυστικά μέσα μου και άνθιζε μ’ όλα τα απαλά, σαν του ουράνιου τόξου, χρώματά της;’ (Απόσπασμα του Έρμαν Έσσε, ”Ο Λύκος της Στέπας”).
Μία φυσαλίδα που σχηματίζεται στην εκπνοή μας. Εμείς της δίνουμε αέρα να σχηματιστεί, να χορέψει, να σπάσει, να χαθεί, μην το ξεχάσετε ποτέ αυτό. Όλα μπορούν να γίνουν διαφορετικά… ‘Τα κύματα σε οδηγούν εκεί που θέλουν να σε ξεβράσουν ή ανάλογα να σε καταπιούν… φαντάσου να μπορούσες σε όλους αυτούς που δηλητηριάζουν τη ζωή σου να τους κολλούσες μια ταμπέλα στη ράχη όπως αυτή που βάζουν στα τσιγάρα, ‘το άτομο αυτό βλάπτει σοβαρά εσάς και τους γύρω σας’ (απόσπασμα από το βιβλίο της Αλκυόνης Παπαδάκη “Ξεφυλλίζοντας τη σιωπή”, εκδ.Καλέντη)… γιατί η Ζωή χωρά στα όνειρα όλων των ανθρώπων.
Βιβλιογραφία:
Αγγελίδου Μαρία ‘Οι άνθρωποι που δεν έβλεπαν όνειρα’, Εκδόσεις Πατάκη, 2005.
Έρμαν Έσσε, ”Ο Λύκος της Στέπας”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2007.