Γράφει ο David Baumrind
Μετάφραση: Ρεβέκκα Τσοχαντάρη
Είμαι ένα ενήλικο παιδί αλκοολικού (ή αλλιώς ΕΠΑ – Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών). Η μητέρα μου ήταν αλκοολική μέχρι τα πρώτα χρόνια της εφηβείας μου. Χωρίς να μπορώ να καταλάβω το τι ακριβώς σημαίνει αυτό, δεν μπορούσα να αντιληφθώ πέραν της χρήσης, τις επιπτώσεις που έχει ο αλκοολισμός ενός γονέα στα παιδιά του.
Η παιδική μου ηλικία ήταν δύσκολη και ασυνεπής. Κάποιες μέρες καθορίζονταν από κρίσεις οργής έπειτα από χρήση και άλλες ήταν ήρεμες. Η μόνη σταθερά ήταν η μυστικότητα και η σιωπή, καθώς ο αλκοολισμός και η δυσλειτουργία στην οικογένειά μας δεν συζητήθηκαν ποτέ.
Έμεινα μόνος μου για να προσπαθήσω να κατανοήσω τι συνέβαινε. Αλλά δεν κατάλαβα ποτέ. Οι συναισθηματικές μου ανάγκες έμειναν ανεκπλήρωτες και έμαθα να ανταπεξέρχομαι κρύβοντας τον εαυτό μου, μένοντας στην απομόνωση και την ντροπή. Ένιωθα ανάξιος αγάπης και αόρατος. Αποσύνδεση και απόσυρση – οι μόνοι τρόποι που είχα για ν’ αντιμετωπίσω τα συναισθήματα της εγκατάλειψης και της παραμέλησης.
Θα ανακτούσα έδαφος μετά το λύκειο. Μπαίνοντας στην ενηλικίωση, μετακόμισα χίλια μίλια μακριά για να ανακαλύψω τον εαυτό μου, με στόχο μια εικόνα που είχα για το τι είναι πιο κοντά στο «φυσιολογικό». Γεμάτος ελπίδα για μια νέα αρχή, πίστευα ότι άφησα τα προβλήματά μου πίσω, ξεφεύγοντας από τη δυσλειτουργία της παιδικής μου ηλικίας σχετικά άθικτος.
Έκανα λάθος. Αντ’ αυτού, μετέφερα όλους τους αυτοκαταστροφικούς μου τρόπους στις ενήλικες σχέσεις μου. Δεν συνειδητοποίησα καθόλου τη δυσλειτουργία που ήταν διάχυτη στη ζωή μου. Αγνόησα λάθη και επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Αρνήθηκα να αναγνωρίσω ότι, ενώ όλες οι σχέσεις μου ξεκινούσαν υπέροχα, σύντομα ανατιναζόντουσαν στον αέρα μ’ έναν εντυπωσιακό τρόπο.
Νόμιζα ότι κυνηγούσα την ευτυχία που δεν είχα ως τότε. Αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν κυνηγούσα τίποτα – προσπαθούσα να ξεφύγω από την ίδια μου τη ζωή. Προσπαθούσα να ξεφύγω από τα προβλήματα που στοίχειωσαν την παιδική μου ηλικία – ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβος εγκατάλειψης και το κενό μιας απομόνωσης.
Εκ πρώτης όψεως, ήμουν αρκετά καλά, αλλά μέσα μου επικρατούσε μια καταιγίδα. Συνδύασα τη συνεξάρτηση με μια τεράστια άρνηση να απαλύνω τον πόνο και το άγχος μου. Αν εξακολουθούσα να κινούμαι, να πηδιέμαι και να αγαπώ, ίσως να κατάφερνα να ξεφύγω από τον δυσβάσταχτο φόβο ότι δεν ήμουν αρκετά καλός.
Όλα άλλαξαν όταν ήρθε το ξαφνικό και καταστροφικό τέλος του γάμου μου. Μετά από αγώνα ετών, οι δαίμονές μου μ’ έπιασαν, μ’ έσπασαν και μ’ έριξαν σ’ έναν συναισθηματικό γκρεμό. Ξαπλωμένος στον «πάτο», κλαίγοντας, καταρρακωμένος και μόνος, το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν ότι δεν ήθελα πια να ζω μ’ αυτόν τον τρόπο – ως εδώ και μη παρέκει.
Εάν όλο αυτό σας ακούγεται γνώριμο, δεν είστε μόνοι. Ως ενήλικες, δίνουμε την μάχη μας γιατί δεν αντιλαμβανόμαστε ότι ακολουθούμε πιστά ένα κοινότυπο σενάριο πολλών ενήλικων παιδιών με αλκοολικό γονέα. Συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε τις κακές επιλογές μας και τις δυσλειτουργικές σχέσεις μας, ψάχνοντας ασυνείδητα έναν πυθμένα που δεν ξέρουμε ακόμα ότι χρειαζόμαστε. Είμαστε ανάπηροι από την έλλειψη ορίων που δεν μάθαμε ποτέ να θέτουμε και από την αδυναμία μας να ικανοποιήσουμε τις δικές μας ανάγκες.
Χωρίς την ικανότητα να συσχετιστούμε με υγιείς τρόπους, κατηγορούμε τους εαυτούς μας για την ντροπή που νιώθουμε και βάζουμε τον εαυτό μας σε απομόνωση.
Προσπαθούμε απεγνωσμένα να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των άλλων για να ελέγξουμε το περιβάλλον μας. Ως ενήλικες, διαιωνίζουμε τους ανθυγιεινούς τρόπους διαχείρισης που μάθαμε ως παιδιά, πλέκοντάς τους ασυνείδητα μέσα στις πιο σημαντικές μας σχέσεις.
Έπρεπε να καταστρέψω τη ζωή μου αρκετές φορές για να καταφέρω να δω τη ζωή μου με έναν πιο αντικειμενικό τρόπο. Επιτέλους, κατάφερα να αναγνωρίσω τα προβλήματα που με βασανίζουν από τη παιδική ηλικία λόγω του αλκοολισμού στο σπίτι.
Ακόμα πιο σημαντική ήταν η συνειδητοποίηση ότι ήταν ευθύνη μου να θεραπεύσω τον εαυτό μου. Το πρώτο μεγάλο βήμα στην ανάρρωσή μου συνέβη όταν ο θεραπευτής μου έδωσε τη «Λίστα των Χαρακτηριστικών για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών/Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ)». Με άγχωσε. Ήμουν επιφυλακτικός και τρομοκρατημένος ότι μπορεί να έβλεπα τον εαυτό μου σε αυτήν τη λίστα:
- Απομονωθήκαμε και φοβόμασταν τους ανθρώπους και τα πρόσωπα εξουσίας.
- Αναζητούσαμε την επιδοκιμασία και στην πορεία χάσαμε την δική μας ταυτότητα.
- Φοβόμαστε τους θυμωμένους ανθρώπους και οποιαδήποτε προσωπική κριτική.
- Είτε οι ίδιοι γίναμε αλκοολικοί ή παντρευτήκαμε έναν αλκοολικό ή και τα δύο ή βρήκαμε κάποια άλλη ψυχαναγκαστική προσωπικότητα όπως έναν εργασιομανή για να ικανοποιήσουμε την αρρωστημένη μας ανάγκη για εγκατάλειψη.
- Ζούμε τη ζωή από τη σκοπιά του θύματος και μας ελκύει αυτή η αδυναμία στις ερωτικές και τις φιλικές μας σχέσεις.
- Έχουμε υπερβολικά ανεπτυγμένη την αίσθηση της ευθύνης και μας είναι πιο εύκολο να ασχολούμαστε με άλλους παρά με τον εαυτό μας. Αυτό μας αποτρέπει από το να εξετάζουμε προσεκτικά τα δικά μας ελαττώματα κλπ.
- Κάθε φορά που υποστηρίζουμε τον εαυτό μας αντί να υποκύπτουμε στη θέληση των άλλων νιώθουμε συναισθήματα ενοχής.
- Εθιστήκαμε στην έξαψη.
- Μπερδεύουμε την αγάπη με τον οίκτο και τείνουμε να «αγαπάμε» πρόσωπα για τα οποία μπορούμε να «νοιώσουμε οίκτο» και να τα «σώσουμε».
- Έχουμε «μπουκώσει» τα συναισθήματα μας από την τραυματική μας παιδική ηλικία και έχουμε χάσει την ικανότητα να αισθανόμαστε ή να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας καθώς αυτό μας προκαλεί πολύ πόνο (Άρνηση).
- Κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας και έχουμε πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Είμαστε εξαρτημένες προσωπικότητες που μας τρομοκρατεί η ιδέα της εγκατάλειψης και θα κάνουμε οτιδήποτε για να διατηρήσουμε μία σχέση προκειμένου να μη βιώσουμε οδυνηρά συναισθήματα εγκατάλειψης τα οποία νιώσαμε κατά τη συμβίωσή μας με άρρωστους ανθρώπους που δεν ήταν ποτέ συναισθηματικά παρόντες για εμάς.
- Ο αλκοολισμός* είναι μία οικογενειακή ασθένεια, οι ίδιοι γίναμε παρα-αλκοολικοί και κληρονομήσαμε τα χαρακτηριστικά αυτής της ασθένειας παρόλο που δεν κληρονομήσαμε την ίδια τη συνήθεια του ποτού.
- Οι παρα-αλκοολικοί** περισσότερο αντιδρούν παράδρουν.
Η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά καθώς διάβαζα κάθε λέξη. Ήμουν επιφυλακτικός. Μου πήρε λίγο χρόνο να το παραδεχτώ, αλλά κάθε χαρακτηριστικό σε αυτήν την λίστα ήμουν εγώ.
Πολλοί από εμάς δεν καταλαβαίνουμε γιατί υποφέρουμε τόσο πολύ – γιατί μια ευτυχισμένη, χαρούμενη ζωή μας φαίνεται τόσο μακριά. Ήμαστε τόσο αποφασισμένοι να ξεπεράσουμε την «αλκοολική ανατροφή» μας που δεν σκεφτόμαστε καθόλου τις επιπτώσεις που έχει στην ενήλικη ζωή μας. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να τα αφήσουμε όλα πίσω και να τη ξεπεράσουμε. Όσο περισσότερο αρνούμαστε το τραύμα μας και τις εσωτερικές πληγές του παιδιού, τόσο περισσότερο συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε ανθυγιεινά μοτίβα και μας στερούμε μια ευκαιρία για πραγματική ευτυχία.
Αλλά τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να ανακάμψουμε. Μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς.
Ήθελα πολύ να αλλάξω τη ζωή μου. Δεσμεύτηκα να λάβω τη βοήθεια που χρειαζόμουν στις συνεδριάσεις θεραπείας και υποστήριξης ΕΠΑ. Συνεχίζω να δουλεύω σκληρά και να ψάχνω βαθιά τους βασικούς λόγους που με κράτησαν πίσω για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας την αυτοεκτίμησή μου σε κάθε βήμα. Έχω μάθει να δέχομαι τον εαυτό μου όπως είμαι. Η αγάπη που νιώθω τώρα για τον εαυτό μου με βοήθησε να βελτιώσω όλες τις σχέσεις μου.
Το θεραπευτικό μας ταξίδι είναι δύσκολο. Εάν είμαστε αρκετά γενναίοι για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο και διατεθειμένοι να ρίξουμε αρκετά δάκρυα, μπορούμε να βρούμε την ευκαιρία για μια ζωή γεμάτη ευτυχία και χαρά που κάποτε πιστεύαμε ότι ήταν αποκλειστικά για άλλους. Μαθαίνουμε ότι αξίζουμε την αγάπη και το ανήκειν.
Είναι ένα ταξίδι για το οποίο είμαι ευγνώμων. Και είναι διαθέσιμο σε όλους μας.
* Παρόλο που η Λίστα αρχικά δημιουργήθηκε για εκείνους που ανατράφηκαν σε οικογένειες όπου υπήρχε κατάχρηση αλκοόλ, με το πέρασμα του χρόνου η αδελφότητά μας έχει γίνει ένα πρόγραμμα για εκείνους που ανατράφηκαν με όλες τις μορφές οικογενειακής δυσλειτουργίας.
** Ο παρα-αλκοολισμός ήταν ένας αρχικός όρος που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει εκείνους που επηρεάστηκαν από τη συμπεριφορά ενός αλκοολικού. Ο όρος εξελίχθηκε σε συν-αλκοολικό και συνεξαρτημένο. Οι συνεξαρτημένοι άνθρωποι αποκτούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην παιδική ηλικία, τα οποία τείνουν να τους ωθούν στο να εστιάζουν στις επιθυμίες και στις ανάγκες των άλλων αντί των δικών τους. Καθότι αυτά τα χαρακτηριστικά γίνονται προβληματικά στη ζωή μας ως ενήλικες, στο πρόγραμμα των ΕΠΑ νιώθουμε ότι είναι ουσιαστικό να εξετάσουμε από πού προήλθαν και να επουλωθούμε από το τραύμα της παιδικής μας ηλικίας προκειμένου να γίνουμε το πρόσωπο που ανέκαθεν ήταν γραφτό να είμαστε.
Πηγή: psiloveyou.xyz
